Wörterbuch Esperanto (Suche über Wortwurzel)


Wurzel Charakter der Wurzel Übersetzung Abb.

 sid
WWW:

[intransitives Verb]

  1. sid.i — sitzen, sich in einer Position oder Situation befinden
  2. sid.i — sitzen in Bezug auf Bekleidung: in Schnitt, Form, Größe den Maßen, dem Erscheinungsbild des Trägers entsprechen; passen

zu (1):

  • ek.sid.i — sich niederlassen, hinsetzen

  • sid.ej.o — Niederlassung, Sitz (Firmensitz)
  • sid.ig.i — jemanden setzen, einen Sitzplatz zuweisen (transitives Verb)
  • sid.iĝ.i — sich setzen
  • sid.il.o — Sitz, Sitzgelegenheit, Bock (in Fahrzeugen)

  • kun.sid.o — Sitzung
  • lok.sid.iĝ.i — siedeln, sesshaft werden
  • plen.kun.sid.o — Vollversammlung
  • pied.sid.i — kauern
  • pied.sid.iĝ.i — sich hinhocken
  • rem.ist.a sid.il.o — Ducht, Ruderbank eines offenen Bootes {Schiffbau}
  • sid.lok.o — Sitzplatz
  • sub.sid.iĝ.o — Absenkung {Geowissenschaften}
  • vizaĝ.sid.o — Facesitting

  • En la kandelingo sidis brulanta kandelo. Im Kerzenständer steckte / saß eine brennende Kerze.
  • firmaa sidejo Firmensitz
  • Li sidas en ŝuldoj ĝis super la ŝultroj. Er steckt bis über beide Ohren / tief in Schulden.
  • Li sidas kontraŭ (vizaĝe al) mi. Er sitzt mir gegenüber.
  • Mi sidas sur la seĝo. Ich sitze auf dem Stuhl.
  • Mi sidiĝas sur la seĝo. Ich setze mich auf den Stuhl. (Nach »sidiĝi« folgt kein Richtungs-n.)
  • Mi sidis kiel sur pinglo. Ich saß auf heißen Kohlen.
  • Mi hejme sidis, nenion vidis. Ich saß zu Hause und sah nichts.
  • sidi en amaso da embaraso im Schlamassel sitzen / stecken
  • sidilolato (sid.il.o.lat.o) Duchtweger {Schiffbau}

zu (2):

  • bone sidi gut sitzen, passen (Kleidung)
Hinweis:

sidigi und sidiĝi wurde bereits von Zamenhof sowohl mit als auch ohne Richtungs-n benutzt:

  • … kaj min sidigis sur la trono de mia patro …
  • … kaj sidigis vin sur la tronon de Izrael …

Einige Autoren benutzen je nach Gelegenheit die eine oder andere Form.

Göhl 1932 empfiehlt sinngemäß:

  1. Nach Wörtern wie sidiĝi, kuŝiĝi und anderen wird vorwiegend das Richtungs-n nicht gebraucht (im Sinn von »ich werde sitzend«, »ich werde liegend«)
  2. Nach Wörtern wie sidigi, kuŝigi wird vorwiegend das Richtungs-n gebraucht (jemanden auf einen Platz setzen).
  3. Im Zweifelsfall ist das Richtungs-n nicht einzusetzen.

El la Lingvaj Respondoj:

PRI »SIDIĜI« KAJ »EKSIDI«

Vi estas prava: anstataŭ »sidiĝu« estus pli bone diri »sidigu vin« aŭ »eksidu« tamen ĉar la formo »sidiĝu« jam de tre longe estas uzata preskaŭ de ĉiuj Esperantistoj, tial ĝi fariĝis jam »esperantismo« kaj nomi ĝin eraro oni jam ne povas. Ne sole en naturaj lingvoj, sed ankaŭ en lingvo artefarita ĉio, kio estas uzata de la plimulto da bonaj verkistoj, devas esti rigardata kiel bona, se ĝi eĉ ne estas absolute logika; ĉar se ni postulos ĉiam nur logikon absolutan, tiam la libera uzado de lingvo artefarita fariĝos tute ne ebla, ĉar tiam malaperos ĉiu utileco de longa ekzerciĝado kaj en la deka jaro de uzado de la lingvo, kiel en la unua jaro, ĉiu devus konstante tro longe pripensadi kaj pesadi ĉiun sian vorton. Tamen la diferenco inter lingvo natura kaj lingvo artefarita konsistas en tio, ke, dum en la unua oni devas uzi nur tiujn formojn, kiujn uzas bonaj verkistoj, kaj uzado de formo pli logika estas malpermesata, — en lingvo artefarita ĉiu havas la rajton uzi formon pli logikan, kvankam neniu ĝis nun ĝin uzis, kaj li povas esti konvinkita, ke se lia formo estas efektive bona, ĝi baldaŭ trovos multajn imitantojn kaj iom post iom elpuŝos la malpli logikan, kvankam ĝis nun pli uzatan formon malnovan.

Respondo 3, La Revuo, 1906, Decembro


 

© Michael Lennartz 2008-2024
2024-10-04, 21:40:02 / Laufzeit: 0,026962 s
zur Startseite